Metabolizm
III. Metabolizm.
1. Enzymy. Uczeń:
- podaje charakterystyczne cechy budowy enzymu białkowego;
- opisuje przebieg katalizy enzymatycznej;
- wyjaśnia, na czym polega swoistość enzymów; określa czynniki warunkujące ich aktywność (temperatura, pH, stężenie soli, obecność inhibitorów lub akty wa torów);
- podaje przykłady różnych sposobów regulacji aktywności enzymów w komórce (inhibicja kompetycyjna i niekompetycyjna, fosforylacja/defosforylacja, aktywacja proenzymów);
- wskazuje możliwość pełnienia funkcji enzymatycznych przez cząsteczki RNA.
2. Ogólne zasady metabolizmu. Uczeń:
- wyjaśnia na przykładach pojęcia: „szlak metaboliczny”, „cykl przemian metabolicznych”;
- porównuje anabolizm i katabolizm, wskazuje powiązania między nimi;
- charakteryzuje związki wysokoenergetyczne na przykładzie ATP;
- porównuje zasadnicze przemiany metaboliczne komórki zwierzęcej i roślinnej;
- wskazuje substraty i produkty głównych szlaków i cykli metabolicznych (fotosynteza, etapy oddychania tlenowego, oddychanie beztlenowe, glikoliza, glukoneogeneza, rozkład kwasów tłuszczowych, synteza kwasów tłuszczowych, cykl mocznikowy).
3. Oddychanie wewnątrzkomórkowe. Uczeń:
- wymienia związki, które są głównym źródłem energii w komórce;
- wyjaśnia różnicę między oddychaniem tlenowym a fermentacją, porównuje ich bi lans energetyczny;
- opisuje na podstawie schematów przebieg glikolizy, dekarboksylacji oksydacyjnej pirogronianu, cyklu Krebsa i łańcucha oddechowego; podaje miejsce zachodzenia tych procesów w komórce;
- wyjaśnia zasadę działania łańcucha oddechowego i mechanizm syntezy ATP.
4. Fotosynteza. Uczeń:
- przedstawia proces fotosyntezy i jego znaczenie na Ziemi;
- określa rolę najważniejszych barwników biorących udział w fotosyntezie;
- na podstawie schematu analizuje przebieg zależnej od światła fazy fotosyntezy, przedstawia funkcje obu fotosystemów i wyjaśnia, w jaki sposób powstają NADPH i ATP;
- opisuje etapy cyklu Calvina i wskazuje je na schemacie, określa bilans tego cyklu.