III. Metabolizm.

1. Enzymy. Uczeń:

  1. podaje charakterystyczne cechy budowy enzymu białkowego;
  2. opisuje przebieg katalizy enzymatycznej;
  3. wyjaśnia, na czym polega swoistość enzymów; określa czynniki warunkujące ich aktywność (temperatura, pH, stężenie soli, obecność inhibitorów lub akty wa torów);
  4. podaje przykłady różnych sposobów regulacji aktywności enzymów w komórce (inhibicja kompetycyjna i niekompetycyjna, fosforylacja/defosforylacja, aktywacja proenzymów);
  5. wskazuje możliwość pełnienia funkcji enzymatycznych przez cząsteczki RNA.

2. Ogólne zasady metabolizmu. Uczeń:

  1. wyjaśnia na przykładach pojęcia: „szlak metaboliczny”, „cykl przemian metabolicznych”;
  2. porównuje anabolizm i katabolizm, wskazuje powiązania między nimi;
  3. charakteryzuje związki wysokoenergetyczne na przykładzie ATP;
  4. porównuje zasadnicze przemiany metaboliczne komórki zwierzęcej i roślinnej;
  5. wskazuje substraty i produkty głównych szlaków i cykli metabolicznych (fotosynteza, etapy oddychania tlenowego, oddychanie beztlenowe, glikoliza, glukoneogeneza, rozkład kwasów tłuszczowych, synteza kwasów tłuszczowych, cykl mocznikowy).

3. Oddychanie wewnątrzkomórkowe. Uczeń:

  1. wymienia związki, które są głównym źródłem energii w komórce;
  2. wyjaśnia różnicę między oddychaniem tlenowym a fermentacją, porównuje ich bi lans energetyczny;
  3. opisuje na podstawie schematów przebieg glikolizy, dekarboksylacji oksydacyjnej pirogronianu, cyklu Krebsa i łańcucha oddechowego; podaje miejsce zachodzenia tych procesów w komórce;
  4. wyjaśnia zasadę działania łańcucha oddechowego i mechanizm syntezy ATP.

4. Fotosynteza. Uczeń:

  1. przedstawia proces fotosyntezy i jego znaczenie na Ziemi;
  2. określa rolę najważniejszych barwników biorących udział w fotosyntezie;
  3. na podstawie schematu analizuje przebieg zależnej od światła fazy fotosyntezy, przedstawia funkcje obu fotosystemów i wyjaśnia, w jaki sposób powstają NADPH i ATP;
  4. opisuje etapy cyklu Calvina i wskazuje je na schemacie, określa bilans tego cyklu.